Ewaluacja Mid-term jest prowadzona w celu diagnozy stopnia, w jakim udało się osiągnąć zakładane wskaźniki rezultatu w połowie realizacji Programu. Badanie tego typu powinna przeprowadzić zewnętrzna firma ewaluacyjna, aby możliwe było zachowanie obiektywizmu w trakcie dokonywanych pomiarów.
Warto zaznaczyć, że komisja europejska podjęła decyzję, iż w perspektywie programowania 2014-2020 (podobnie jak 2007-2013) realizacja ewaluacji Mid-term ma charakter jedynie fakultatywny. Nie znaczy to jednak bynajmniej, że nie jest uzasadnione jej wykonanie.
Ewaluacja Mid-term – dlaczego warto ją wykonać?
Badania ewaluacyjne mid-term dostarcza cennych wniosków, dzięki którym można się dowiedzieć, jakie jest prawdopodobieństwo osiągnięcia wskaźników Programu, mając na uwadze dotychczas podjęte działania. Dzięki przeprowadzonym analizom można zidentyfikować obszary wymagające usprawnień, po czym podjąć aktywność w celu ich wdrożenia. Badanie ewaluacyjne mid-term pozwala więc zwiększyć skuteczność i efektywność interwencji, uwzględniając zmieniający się kontekst społeczny oraz instytucjonalny.
Jakie metody są wykorzystywane?
Ewaluacja w środkowej części realizacji Programu uzasadnia przeprowadzenie badań zarówno z zastosowaniem technik ilościowych, jak i jakościowych. Badania mogą być wykonane m.in. na dotychczasowych beneficjantach, osobach odpowiedzialnych za zarządzanie Programem i poszczególnymi projektami, a także ich wdrażanie oraz monitoring. W tym celu można zrealizować m.in. badania ilościowe CATI (telefoniczne) lub CAWI (internetowe). Aby jednak możliwe było osiągniecie wysokiego response rate, warto wcześniej dostarczyć respondentom list polecający, podpisany przez przedstawiciela instytucji zlecającej badanie ewaluacyjne.
W celu uzyskania pogłębionych danych w obszarze badawczym prowadzone są natomiast najczęściej badania jakościowe – zarówno indywidualne (IDI, TDI), jak i grupowe (FGI). Wykorzystanie w ramach jednej ewaluacji Mid-term różnego rodzaju metod, technik i narzędzi pozwala spełnić tak ważne przecież w przypadku ewaluacji Programów unijnych kryterium triangulacji metodologicznej.
Firmy ewaluacyjne – jak wybrać najlepszą spośród nich?
Kluczową kwestią decydującą o tym, czy ewaluacja dostarczy podmiotowi realizującego Program z Funduszy Europejskich, jest wybór profesjonalnej firmy ewaluacyjnej. Należy wobec tego zwrócić szczególną uwagę zwłaszcza na następujące aspekty:
- Od jakiego czasu firma ewaluacyjna działa na rynku?
- Ile projektów i dla jakich instytucji dotychczas zrealizowała?
- Czy może pochwalić się referencjami od dotychczasowych klientów?
- Czy posiada w swoim zespole wykwalifikowanych badaczy z doświadczeniem?
- Za pomocą jakich metod i technik badawczych zamierza przeprowadzić badanie ewaluacyjne?
- Na jakie pytania badawcze deklaruje uzyskać odpowiedzi?
- Czy przedstawiona koncepcja metodologiczna jest spójna z celami badania?
- Czy zaproponowana logika badania umożliwi zweryfikowanie stopnia osiągnięcia zakładanych wskaźników?
Podsumowanie
Pomimo więc faktu, iż Komisja Europejska nie wymaga przeprowadzenia ewaluacji mid-term, warto jednak się na to zdecydować, gdyż uzyskane w jej ramach wnioski pozwalają usprawnić podejmowaną interwencję, a co za tym idzie zwiększyć prawdopodobieństwo uzyskania docelowych wartości wskaźników. Aby jednak ewaluacja tego typu miała uzasadnienie, należy szczególną uwagę zwrócić na wybór profesjonalnej firmy badawczej.
