Ewaluacja to proces obiektywnej weryfikacji stopnia, w jakim zostały spełnione założenia Programu lub pojedynczego projektu, finansowanego zwłaszcza ze środków europejskich. Warto przy tym zaznaczyć, iż badania ewaluacyjne nie są oceną – nie służą więc poddawaniu krytyce poszczególnych osób odpowiedzialnych za wdrażanie działań.
Ewaluacje – co można badać za ich pomocą?
Prowadzenie ewaluacji pozwala zarówno na dokonanie wstępnych założeń projektu lub Programu (ewaluacja Ex-ante), jak i efektów zaobserwowanych zarówno w trakcie realizacji (ewaluacja Mid-term lub On-going), jak i po ukończeniu wszystkich planowanych przedsięwzięć. Najbardziej optymalna sytuacja występuje jednak wówczas, jeżeli badania ewaluacyjne są prowadzone na różnych etapach wdrażania.
Logika w badaniach ewaluacyjnych
Każda profesjonalna ewaluacja powinna uwzględniać logiczne powiązania pomiędzy założonymi na wstępie założeniami, a oczekiwanymi rezultatami. Metody i techniki badawcze muszą w związku z tym zostać dobrane w ten sposób, aby pozwalały uzyskać odpowiedź na wszystkie interesujące pytania badawcze. Logika ewaluacji zakłada również realność osiągnięcia założonych celów mając na uwadze planowane zasoby, które zostaną wykorzystane na etapie wdrażania projektu.
Zasada triangulacji w ewaluacjach
Każde badanie ewaluacyjne powinno także zostać przeprowadzone z wykorzystaniem różnorodnych metod analizy danych. Nie jest dopuszczalna sytuacja, gdy próbuje się uzyskać odpowiedź na postawione pytania badawcze za pomocą wyłącznie jednej techniki. Triangulacja powinna dotyczyć także członków zespołu badawczego, zaangażowanych w realizację ewaluacji. Pozwala to uzyskać odmienne punkty widzenia, dzięki czemu wyniki przeprowadzonych badań znacząco zyskują na obiektywizmie oraz wiarygodności.
Kryteria ewaluacyjne
Ewaluacje są przeprowadzone po to, aby możliwe było dokonanie diagnozy mając na uwadze przyjęte odgórnie kryteria ewaluacyjne. Zalicza się do nich najczęściej trafność, użyteczność, skuteczność, trwałość, a także efektywność.
Ewaluacja wysokiej jakości – komu zlecić usługę?
Aby badanie ewaluacyjne mogło przynieść wartościowe wnioski, warto przy wyborze firmy ewaluacyjnej kierować się nie tylko ceną, lecz przede wszystkim dotychczasowym doświadczeniem oraz kompetencjami podmiotu realizującego tego typu usługi. Dzięki temu ewaluacja nie będzie jedynie formalnym obowiązkiem, lecz pozwoli usprawnić działania podejmowane w ramach przyszłych projektów.
